Serbia e Vuçiçit po shkon drejt një shpërbërjeje të butë, dhe heshtja ndërkombëtare është një formë e bashkëpunimit me autokracinë…
Në Serbi nuk kemi më të bëjmë me një krizë të zakonshme politike apo me një dështim të përkohshëm institucional.
Ajo që po ndodh në Beograd është një kolaps i mirëfilltë i aparatit shtetëror, i prodhuar qëllimisht dhe me qëllim të qartë politik nga vetë struktura që duhej të ruante funksionimin e shtetit. Presidenti Aleksandar Vuçiç, në vend që të ndërtojë institucione të qëndrueshme, i ka rrënuar ato një e nga një, duke e kthyer Serbinë në një “shtet privat”, ku vendimet nuk merren mbi bazën e ligjit, por të vullnetit personal të liderit.
Prokuroria, gjyqësori, mediat, shërbimet publike, të gjitha janë nën kontrollin e një strukture të centralizuar që nuk njeh ndarje pushtetesh dhe nuk ka asnjë llogaridhënie. Prokurorët e pavarur janë lënë të pambrojtur, institucionet mbikëqyrëse janë të heshtura, ndërsa drejtësia është kthyer në një mjet hakmarrjeje politike. Ky model është shembulli më i pastër i kapjes së shtetit, një fenomen që në literaturën perëndimore përkufizohet si fundi i rendit demokratik dhe fillimi i autokracisë.
Kjo situatë nuk është vetëm një çështje e brendshme e Serbisë. Një shtet i tillë, pa kontroll institucional, pa transparencë dhe me një drejtësi të asfiksuar politikisht, është një burim i hapur destabiliteti për të gjithë rajonin.
Një Serbi e kapur nga një klikë e centralizuar është më e prirë për të nxitur tensione, për të ndërhyrë në punët e fqinjëve dhe për të sabotuar çdo iniciativë rajonale që synon integrimin dhe bashkëpunimin euro-atlantik.
Modeli që po instalohet në Beograd është një ftesë e hapur për ndikim të thelluar rus dhe një pengesë e rëndë për proceset e integrimit evropian të Ballkanit Perëndimor.
Ndërkohë, Komisioni Evropian dhe institucionet ndërkombëtare vazhdojnë të tregojnë një tolerancë të pashpjegueshme, duke e vendosur Serbinë në një pozitë të privilegjuar që ajo nuk e meriton.
Shqipëria dhe vendet e tjera që kanë ndjekur një rrugë të vështirë reformash duhet të kërkojnë me zë të lartë vendosjen e standardeve të njëjta për të gjithë. Nuk mund të ketë dy standarde në Ballkan: një për vendet që respektojnë ligjin, dhe një tjetër për ata që e shkelin atë hapur. Heshtja e Brukselit është jo vetëm e papërgjegjshme, por edhe e rrezikshme. Ballkani nuk mund të ecë përpara me një Serbi të kapur, të korruptuar dhe të destinuar për krizë të brendshme.
Ky është momenti për të ngritur zërin, jo për të heshtur. Sepse kolapsi i shtetit në Serbi nuk është më një çështje që u përket vetëm qytetarëve të saj, është një kërcënim real për të gjithë rajonin, për paqen, për stabilitetin dhe për të ardhmen evropiane të Ballkanit.
Leave a Reply