Pekini dhe Moska po intensifikojnë bashkëpunimin e tyre. Ekspertët dhe shefi i NATO-s, Rutte, kanë frikë nga një kërcënim i koordinuar kundër Perëndimit…
Brenda aleancës perëndimore të mbrojtjes po rriten shqetësimet për një kërcënim të dyfishtë nga Rusia dhe Kina.
Sipas Sekretarit të Përgjithshëm të NATO-s, Mark Rutte, në rast të një sulmi ndaj Tajvanit, Kina mund t’i bëjë thirrje Rusisë të lidhë ushtarakisht NATO-n në Evropë, duke hapur kështu një front të dytë kundër Perëndimit.
NATO paralajmëron për llogaritjet e Kinës dhe sulmin e ri rus
“Ekziston një vetëdije gjithnjë e më e madhe dhe nuk duhet të jemi naivë: nëse Xi Jinping do të sulmonte Tajvanin, ai së pari do të sigurohej që t’i telefononte aleatit të tij, Vladimir Putin në Moskë, dhe t’i thoshte: ‘hej, do të bëj këtë tani dhe kam nevojë që t’i mbash të zënë në Evropë duke sulmuar territorin e NATO-s’”, tha Rutte në një intervistë me New York Times.
Rutte theksoi në mënyrë të qartë se nuk duhet të “jemi naivë” në dritën e situatës aktuale gjeopolitike. Nga perspektiva e NATO-s, tani ekziston një përputhje e ngushtë interesash midis Moskës dhe Pekinit. Që nga fillimi i luftës në Ukrainë në vitin 2022, Kina ka kontribuar masivisht në mbajtjen në punë të makinës luftarake të Rusisë. Qendra për Analizën e Politikave Evropiane (CEPA) në një analizë shprehet se “Kina është një faktor kyç i përpjekjeve luftarake të Rusisë, veçanërisht në sektorin e mbrojtjes”.
Informacioni aktual nga Shërbimi i Inteligjencës Ushtarake Ukrainase (HUR) tregon se forcat e armatosura ruse do të stërvisin rreth 600 ushtarë kinezë në bazat e tyre ushtarake në vitin 2025, me qëllim fitimin e përvojës kundër teknologjisë së armëve të NATO-s.
Një zëdhënës i HUR i tha “The Defense Post” se “regjimi i Kremlinit ka vendosur të lejojë personelin ushtarak kinez të studiojë dhe të përvetësojë përvojën luftarake të fituar në luftën kundër Ukrainës”.
Megjithatë, aktualisht nuk ka prova të pavarura për këtë.
Për t’iu përgjigjur këtij kërcënimi, shtetet e NATO-s vendosën në samitin e tyre të fundit në Hagë të angazhohen për një rritje historike të shpenzimeve të mbrojtjes.
“Deri në vitin 2035, shtetet anëtare do të shpenzojnë 5% të PBB-së së tyre për mbrojtje”, tha Rutte në konferencën për shtyp më 24 qershor 2025.
Rutte e quajti këtë një “kërcim ambicioz dhe historik që siguron të ardhmen tonë”. Rritja synon të mundësojë investime masive në mbrojtjen ajrore, tanke, artileri dhe industri dhe është menduar në mënyrë të qartë si një përgjigje ndaj shtimit të armatimeve të Rusisë dhe Kinës.
NATO thekson rritjen drastike të shpenzimeve të mbrojtjes të Rusisë: në vitin 2024, buxheti i mbrojtjes i Rusisë u rrit me 42% në 462 miliardë dollarë, siç vuri në dukje Instituti Ndërkombëtar për Studime Strategjike, sipas The Kyiv Independent.
“Buxheti i mbrojtjes i Rusisë tani tejkalon shpenzimet e mbrojtjes të të gjitha vendeve evropiane së bashku”, thekson Instituti.
Kontributi i Kinës në luftën ruse dhe qëllimet e saj
Sipas CEPA-s, mbështetja e Kinës për Rusinë është shumëplanëshe. “Kina furnizon Rusinë me teknologji, komponentë dhe lëndë të para kritike, duke përfshirë gjysmëpërçues, galium dhe germanium. Në vitin 2023, 89% e importeve ruse të mikroçipave erdhën nga Kina dhe 47% e pajisjeve të prodhimit të çipave në Rusi ishin kineze”.
Ushtarakisht, Kina po mëson kryesisht nga Rusia, si në rastin e manovrave dhe trajnimeve të përbashkëta. “Qeveria ruse po lejon personelin ushtarak kinez të përvetësojë përvoja dhe taktika luftarake nga lufta kundër Ukrainës për një konflikt të mundshëm kundër armëve të NATO-s”, raportoi agjencia ukrainase e inteligjencës HUR, sipas The Defense Post.
Kjo synon kryesisht përgatitjen e trupave të veta për një veprim të mundshëm kundër Tajvanit.
Ushtritë kineze dhe ruse kanë kryer ushtrime të përbashkëta në shkallë të gjerë për vite me radhë , por këto tregojnë kryesisht qëllim simbolik. “Ushtrimet e përbashkëta janë kryesisht një shenjë e gatishmërisë për të bashkëpunuar, jo e integrimit operacional”, analizon CEPA.
Skenari i Tajvanit dhe alarmi perëndimor
Paralajmërimet për veprime të koordinuara nga Moska dhe Pekini shprehen edhe nga zyrtarët ushtarakë amerikanë.
Admirali John Aquilino, ish-kreu i Komandës Indo-Paqësore të SHBA-së, deklaroi që në vitin 2024, sipas Newsëeek, se “të gjitha shenjat tregojnë se Pekini dëshiron të jetë gati për të pushtuar Tajvanin deri në vitin 2027.”
Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Rutte, theksoi tani se “nëse Xi Jinping do të sulmonte Tajvanin, ai së pari do të sigurohej që t’i telefononte Putinit për ta bindur Rusinë të shpërqendronte NATO-n.”
Asnjë aleancë ushtarake formale, por një aleancë strategjike
CEPA sqaron se pavarësisht gjithë retorikës rreth një “partneriteti pa kufij” të rënë dakord nga Kina dhe Rusia në vitin 2022, nuk ka angazhime formale për ndihmë ushtarake. “Edhe pse Kina e mbështet masivisht Rusinë, Pekini nuk ka njohur asnjë përfitim territorial rus dhe po shmang një aleancë të fortë për të shmangur rrezikimin e lirisë së vet të veprimit dhe interesave të veta”, shkruan CEPA.
Rusia është gjithashtu gjithnjë e më e varur nga Kina, ekonomikisht dhe ushtarakisht. CEPA paralajmëron se “kjo varësi në rritje mund të çojë në një çekuilibër të fuqisë brenda partneritetit, me Pekinin që përcakton kursin në planin afatgjatë”.
Rutte u bën thirrje shteteve të NATO-s që të përshpejtojnë gjërat.
“Kërcënimet me të cilat përballemi sot kërkojnë që ne të bëjmë shumë më tepër”, tha Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s.
Sipas Rutte, detyrimi për të paraqitur raporte vjetore mbi progresin e përpjekjeve për armatim synon të sigurojë që NATO të ruajë besueshmërinë e saj.
CEPA përmbledh përfundimin e shumë analistëve perëndimorë: një sulm i koordinuar rus në kuptimin e një lufte në dy fronte është një opsion strategjik i zbatueshëm për Moskën dhe Pekinin, por që nga viti 2025, integrimi i nevojshëm ushtarak dhe angazhimi i ndërsjellë ende mungojnë. Megjithatë, bashkëpunimi ushtarak në rritje mbetet një sfidë serioze për arkitekturën perëndimore të sigurisë. /Përshtati SKY NEWS AL/
Leave a Reply